Jak przekształcić spółkę cywilną w spółkę jawną

Spółka cywilna jest cywilnoprawną umową między przedsiębiorcami, z kolei spółka jawna to osobowa spółka objęta Kodeksem spółek handlowych. Przekształcenie jednej w drugą może wydawać się skomplikowane, lecz faktycznie jest stosunkowo proste. Cała procedura zmiany wymaga dostosowania umowy spółki cywilnej do przepisów Kodeksu oraz zgłoszenia do KRS-u przez wszystkich przedsiębiorców-wspólników spółki cywilnej (art. 26 § 4 i 6 Kodeksu spółek handlowych).

Co się zmieni?

Spółka jawna w przeciwieństwie do cywilnej jest podmiotem prawa, tj. posiada zdolność prawną (sądową) i zdolność do czynności prawnych, przez co może zaciągać zobowiązania i nabywać prawa, dzięki czemu jest bardziej wiarygodna dla kontrahentów niż współpracujący ze sobą pod szyldem spółki cywilnej przedsiębiorcy.

Plusem przemawiającym na korzyść spółki prawa handlowego jest także skurczenie się zakresu odpoodpowiedzialności za długi. Przy spółce jawnej kontrahent czy fiskus może wyegzekwować dług z majątku jednego wspólnika dopiero, kiedy egzekucja z majątku innego wspólnika będzie bezskuteczna. W spółce cywilnej wierzyciel może żądać uregulowania zobowiązania – w całości lub w części – od wszystkich wspólników łącznie, wyłącznie od kilku z nich lub od każdego z osobna.

Generalnie przekształcona z cywilnej w jawną spółka pozostaje podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały nadane wspólnikom cywilnej przed przekształceniem. O tym, czy będzie inaczej może przesądzić ustawa czy decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji czy ulgi (art. 553 § 2 ww. kodeksu). W spółce jawnej, tak samo jak w cywilnej, to wspólnicy są podatnikami PIT-u oraz płatnikami składek ZUS-owskich.

Procedura zgłoszenia

Zgłoszenie spółki jawnej do KRS-u powinno zawierać firmę, siedzibę i adres spółki, jej przedmiot działalności, adresy, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adres do doręczeń. Poza tym konieczne są także dane osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki.

Spółka cywilna staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru (art. 26 § 5 Kodeksu spółek handlowych). Przysługują jej wszystkie prawa i obowiązki, jakie dotyczyły spółki cywilnej, zostaje ten sam NIP i REGON. Spółka jawna stanie się właścicielem nieruchomości czy prawa wieczystego użytkowania nieruchomości, które dotychczas stanowiły wspólność łączną wspólników (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2014 r. o sygn. akt II CSK 90/14).

Drobnym minusem przekształcenia jest jego cena. Za wpis do KRS-u trzeba będzie zapłacić 600 zł. Ewentualna aktualizacja wpisu kosztuje 350 zł. Koszty przekształcenia mogą wzrosnąć o te związane z księgami wieczystymi, jeśli we wspólnym majątku przedsiębiorców połączonych spółką cywilną znajduje się nieruchomość.

Przekształcenie bez VAT-u

Warto pamiętać, że przekształcenie spółki cywilnej będącej podatnikiem VAT-u w spółkę jawną nie rodzi obowiązku zapłaty VAT-u. W wyniku wyłącznej zmiany formy prawnej spółki nie dochodzi do żadnej opodatkowanej transakcji, tj. ani do przeniesienia praw do rozporządzania towarem jak właściciel, ani do świadczenia usług, tym samym taka zmiana nie mieści się w przedmiotowym zakresie ustawy o VAT.

Powyższe potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 26 stycznia 2016 r. o sygn. IBPP1/4512-1015/15/KJ, w odpowiedzi na planowane przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną w celu zwiększenia skali prowadzonej działalności i usprawnienia tego prowadzenia.

Katarzyna Miazek, Tax Care