Media społecznościowe: wydarzenia i trendy w 2020 roku, prognozy na 2021
W kolejnej części podsumowania roku w mediach społecznościowych o najważniejszych wydarzeniach, zjawiskach i trendach minionego roku oraz swoich prognozach na 2021 roku mówią menedżerowie z agencji reklamowych i mediowych.
Lorena Colmenares, community manager 180heartbeats +Jung v Matt
Wydarzenie roku
Zamrożenie budżetów reklamowych
Chwilowe lub całkowite wstrzymanie budżetów mediowych wpłynęło na sposób myślenia o content marketingu i dotychczas tworzonych treściach. Z obserwacji można wywnioskować, że marki skupiły całą swoją działalność na komunikatach e-commercowych, okazaniu wsparcia społecznego i usprawnieniu swojej dotychczasowej komunikacji w digitalu.
Branże, które najbardziej ucierpiały ze względu na panującą sytuację, w miarę możliwości zaczęły przenosić swoje działania na wirtualne platformy - od koncertów online (np. "Męskie Granie w domu" organizowane przez Grupę Żywiec) po mniejsze wydarzenia kulturalne, jak festiwale filmowe (Festiwal Pięciu Smaków w kolaboracji z m.in. Vegan Ramen Shop). Nigdy tak wielką popularnością nie cieszyły się webinary czy tworzenie TikToków, co świadczy o tym, że drastyczna zmiana sposobu spędzania wolnego czasu przez konsumentów ma gigantyczne przełożenie na potencjał marketingowy i umocnienie społeczności wirtualnych.
Inną widoczną tendencją jest wspólne wspieranie się w "trudnych czasach". Przy ograniczonych działaniach komunikacyjnych, nie brakowało odzewu marek do społeczeństwa do zaopatrywania się u lokalnych przedsiębiorców lub ulubionych marek. Jest to zarówno tendencja na poziomie społecznym, ale też w dialogu na linii marka i odbiorcy. Sama oddolna inicjatywa "Wzywamy Posiłki", w której wzięli udział więksi i mniejsi przedstawiciele branży gastronomicznej jest idealnym tego przykładem. Popularne i skuteczne stają się też pojedyncze akcje, jak np. wspieranie medyków i wszystkich pracowników ochrony zdrowia symboliczną darmową kawą, jak zrobiła to sieć Green Caffe Nero.
Otwarcie polskiego biura Tik Tok
Otwarcie lokalnego biura Tik Tok pokazuje, że koncentracja marketerów powinna skupić się w dużej mierze na tym, jak tworzyć ciekawe, wartościowe, krótkie, a przy tym efektywne treści wideo. Marki, które oddziałują na swoich konsumentów głównie wizualnie (jak w przypadku, np. branży beauty, fitness, jedzeniowej) mogą skorzystać na wejściu na tę platformę, jednak powinny oddać głos użytkownikom przy tworzeniu contentu. W przeciwnym razie mogą narazić się na niezbyt trafne i po prostu cringowe treści.
Grudniowe wydanie „Vogue Polska”
Zdjęcia do trzech różnych wersji okładek grudniowego wydania Vogue Polska wykonała Anja Rubik. To wydarzenie nie jest jedynie ważne ze względu na estetykę zdjęć nawiązują do prac Helmuta Newtona, sam talent modelki/aktywistki, ale stanowi też ważny przekaz społeczny. Sama okładka to wyraźny głos wsparcia ruchu a hasło "Siła Kobiet" jest wyrazem zrozumienia sytuacji kobiet w Polsce i trafnie oddaje samego ducha Strajku Kobiet.
Porażka / rozczarowanie / kryzys roku
"Afera metkowa" - Veclaim i Fruit of the Loom
Brak transparentności w komunikacji Veclaim o "etycznym" procesie produkcji i cała komunikacja kryzysowa (a raczej jej brak) odbił się szeroko w mediach społecznościowych samej Jessiki, ale też wpłynął negatywnie na sytuację innych marek odzieżowych. Konsumenci poczuli się oszukani, przez co wiarygodność stracił cały sektor "polskiej mody". Sytuacja eskalowała do tego stopnia, że "niewinne" marki w kryzysie musiały się zmierzyć dodatkowo z koniecznością zestawienia swoich obietnic z rzeczywistością. Ta porażka wizerunkowa świadczy też o tym, że influencerzy nie zawsze powinni zaczynać swoje biznesy, jeśli nie mają dobrych doradców strategiczno-komunikacyjnych.
Piękna i długa reklama Apartu
Zupełnie niedostosowana do polskich realiów kampania zwieńczona informacją prasową o prośbie o wsparcie finansowe od rządu. Bez wątpienia jest to nie tylko policzek wymierzony inteligencji przeciętnego Kowalskiego, ale też wizerunkowa klapa roku. Zwłaszcza, gdy w dyskursie publicznym mówi się o szeroko pojętym feminizmie, a ta kampania jest jego absolutnym przeciwieństwem. Przedstawia się w niej kobiety jako ozdoby domu (podobieństwo do reklam z lat 50. jest uderzające), które oprócz spędzania czasu wśród podobnej sobie śmietanki towarzyskiej, nie mają zbyt wiele do pokazania. Jedynym plusem w całej sytuacji jest błyskawiczna reakcja Klubu Komediowego i świetnie zrealizowana parodia reklamy.
Okładka „Elle” z Anną Lewandowską
Miało być empowermentowo a wyszło niesmacznie. Koncentracja na "Sile Kobiet" bez wyraźnego nawiązania do prawdziwych liderek opinii w kwestii ruchu społecznego kobiet jest zwykłym przegięciem komunikacyjnym. Słusznie więc wywołało negatywny odzew w mediach społecznościowych.
Człowiek roku
Magda Biejat - za zminimalizowanie dystansu między wyborcami poprzez stały, bliski kontakt przy użyciu mediów społecznościowych i aktywne działanie "w terenie",
Łukasz Bok - https://www.instagram.com/lukaszbok_kiks/ - przekazuje do opinii publicznej najbardziej wartościowe newsy ze świata i Polski, w tym statystyki dotyczące pandemii,
Krzysztof Gonciarz - za społeczne zaangażowanie we własnych kanałach komunikacji i akcję trollowania hejterskich ciężarówek,
Kasia Koczułap - autorka profilu @kasia_coztymseksem, oprócz tworzenia treści na temat "tabu", stworzyła aplikację, w której moduły o edukacji seksualnej są dostępne dla nastolatków za darmo - przykład wartościowej edukacji w mediach społecznościowych,
Michał Marszał - Admin Tygodnika „Nie" - satyryczny komentator polskiej rzeczywistości wyrażonej w politycznych memach.
Trend roku
Wykorzystanie influencerskich kont do informowania o wydarzeniach w kraju i edukowaniu w kwestiach społecznych.
Tworzy się coraz silniejszy trend tworzenia treści edukacyjnych i informacyjnych, które publikowane są w kanałach najbardziej popularnych influencerów. Zaczęło się od "przejęcia" konta instagramowego Maffashion na jeden dzień przy współpracy z Noizz, żeby pokazać codzienną pracę ratowników medycznych. Trend nasilił się razem z dynamiczną sytuacją społeczną w kraju. Do grona informatorów społecznych dołączył, m.in. Krzysztof Gonciarz, Joanna Okuniewska, chłopaki z Make Life Harder czy Vogule Poland. Nadszarpane już zaufanie do mediów tradycyjnych, wydaje się jeszcze bardziej kurczyć, zwłaszcza wśród młodych odbiorców. Dlatego nie dziwi fakt, że ludzie z powszechnym dostępem do wielu źródeł coraz mniej tolerują zmanipulowane treści.
Jak pandemia wpłynęła na branżę
Zamrożenie budżetów mediowych uelastyczniło działania komunikacyjne. Marki z dotychczasowych, bardziej sztywnych ram, weszły w tryb większego dostosowywania swoich treści do bieżących wydarzeń w skali lokalnej i światowej.
Ze względu na dynamiczną sytuację związaną z globalną pandemią i restrykcjami, które dotknęły w tym roku wielu przedsiębiorców, priorytety w komunikacji uległy zmianie. Koniecznie też było przeniesienie swoich działania do kanałów e-commercowych (jeśli wcześniej tego nie zrobiły), co na pewno wpłynie na przyszłe trendy komunikacji całej branży.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 roku
Akcja -reakcja
Utrzymanie komunikacji dostosowanej do aktualnych wydarzeń i reagowanie w zależności od sytuacji - zwłaszcza w branżach najbardziej objętych restrykcjami (gastronomia, fitness) i prawidłowe rozumienie RTMu.
Autentyczność
Zachowanie prawdziwości przekazu powiązanej z rzeczywistym działaniem w obszarze CSR - marki z neutralności wchodzą w fazę aktywnego komunikowania o swoich wartościach i wspierania NGOsów lub oddolnych akcji społecznych. Powinny to jednak robić umiejętnie, żeby uniknąć komunikacyjnego dysonansu. Marketerzy powinni w dużej mierze posiłkować się wiedzą specjalistyczną w zakresie pomocy w określonych obszarach społecznych, polegając na doświadczeniu organizacji pozarządowych. Tak jak do tej pory robiło to Ben&Jerry's ze stowarzyszeniem "Miłość nie wyklucza" czy marka KappAhl wspierająca działania fundacji "Dajemy Dzieciom Siłę".
Działania e-commerce
Po szybkim dostosowaniu kanałów e-commerce, firmy będą prześcigać się w sposobach dotarcia do konsumentów bieżących i potencjalnych. Śledzenie procesu kupowania i ułatwiania klientom zakupów stanie się jeszcze większym priorytetem niż dotychczas. Warto obserwować takich graczy jak, np. Packhelp, którzy dzięki wyjściu do klientów i umożliwieniu im personalizacji produktów odnoszą coraz większe sukcesy.
Łukasz Kępiński, CEO w Tears of Joy
Wydarzenie roku
Żadne z wydarzeń nie zgromadziło i zaangażowało tak wielkiej liczby osób jak pandemia COVID-19. Wpłynęło to na życie prywatne, zawodowe, branże, gospodarkę, życie duchowe, samopoczucie. Obawiam się, że możemy mówić (mam nadzieję, że nic już tego nie przebije), że mamy do czynienia z wydarzeniem dekady.
Porażka / rozczarowanie / kryzys roku
Nie lubię mówić o porażkach i kryzysach, są od tego bardziej kompetentni.
Trend roku / człowiek roku
Trendem roku możemy uznać TikToka, który przykrył mocno rozwijające się podcasty. Ale nie można przejść obojętnie wobec instytucji wideocalli, webinarów i live’ów. To właśnie ta część nagle stała się immanentą częścią naszej pracy, rozmów z klientami, ale i pracy wewnętrznej pracy w agencjach, marketingu, zdobywania i dzielenia się wiedzą i komunikacji marek w social media.
Jak pandemia wpłynęła na branżę
Niepewna sytuacja spowodowała, że klienci ograniczyli wydatki w obszarze social media i stali się mniej chętni do zmian obecnych agencji. Pojawiła się dużo mniejsza liczba przetargów i zapytań związanych z komunikacją w social media. Zakładam, że każdy woli w tej trudnej chwili danego partnera, niż szukać czegoś nowego
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 roku
1. Zaplanowanie biznes planu, wciąż duża niepewność na rynku sprawia, że niezwykle trudno jest cokolwiek planować
2. Powrót do biur, których przestrzeń została ograniczona, a pracownicy nauczeni pracy zdalnej, która to części przypadła mocno do gustu, a pozostałym nie przypadła do gustu
3. Przystosowanie komunikacji do zmiany zachowań konsumenckich (zwiększenie liczby zakupów w Internecie i idące za tym sposób prezentacji produktów, kwestie obsługi klienta etc.)
Marta Michalska, content designer w LiquidThread
Wydarzenie roku
Niestety wydarzenie roku to zdecydowanie pandemia koronawirusa, której skutki cały czas odczuwamy w wielu branżach. Dużo mówi się o branżach dotkniętych kryzysem - gastronomii, rynku małych stacjonarnych księgarni czy o obszarze szeroko pojętej kultury.
Wydarzenia warte odnotowania to między innymi #hot16challenge, w który zaangażowali się między innymi artyści, politycy, a także znane marki. Celem wyzwania była charytatywna zbiórka pieniędzy na rzecz wspierania personelu medycznego w walce z koronawirusem. Medykom pomagała także branża gastronomiczna, organizując ciepłe posiłki.
Branża gastronomiczna, która sama zmagała się (i nadal zmaga) z ciężką sytuacją w związku z obostrzeniami także otrzymywała wsparcie. Konsumenci, pod hashtagiem #wspieramgastro, zachęcali do zamawiania potraw z ulubionych restauracji, aby zminimalizować skutki lockdownu.
Porażka / rozczarowanie / kryzys roku
Stawiam tu na wizerunkowy kryzys Jessiki Mercedes i jej marki Veclaim. „Afera metkowa” pokazała jak bardzo ważne jest to, by transparentność szła w parze ze szczerością. W efekcie ucierpiało na sytuacji zaufanie konsumentów nie tylko do marki, ale i do samej influencerki. O kryzysach w mediach społecznościowych mówi się wiele, ale wciąż za mało. Case marki Veclaim można zaliczyć do tych z gatunku „jak nie zarządzać sytuacją kryzysową”. W odpowiedzi marki zabrakło tego, co powinno zostać zawarte na samym początku - przeprosin za zaistniałą sytuację.
Trend roku / człowiek roku
TikTok, który w tym roku był na językach wielu. Od zapowiedzi blokady TikToka w Stanach Zjednoczonych, po pogłoski o chęci przejęcia TikToka przez Microsoft i inne. O TikToku sporo mówiło się w 2020, także w kontekście rekordowych wzrostów liczby użytkowników, albo gdy przywoływano duże nazwiska korzystające z aplikacji, do których zaliczał się między innymi Prezydent Andrzej Duda. Doczekaliśmy się także konkurencji dla TikToka w postaci Instagram Reels.
Do istotnych trendów w tym roku mogłabym także zaliczyć otworzenie się na odkrywanie nowych zainteresowań i pasji. W czasie pandemii COVID-19 wielu z nas upiekło swój pierwszy chleb, uczestniczyło w wirtualnych zajęciach jogi czy innych ćwiczeniach ruchowych. Na znaczeniu zyskały videa typu DIY (do it yourself), które pomagały przetrwać nam czas w izolacji.
Częściej niż zwykle kontaktowaliśmy się przez komunikatory online z funkcją video rozmów. Na znaczeniu zyskały takie programy jak Teams czy Zoom. Za ich pomocą łączyliśmy się z przyjaciółmi, z rodziną, odbywaliśmy spotkania służbowe, studenckie zjazdy uczelniane oraz zajęcia w szkole.
Część naszych codziennych aktywności przeniosła się z offline’u do świata wirtualnego. Filmowe festiwale o zasięgu nie tylko lokalnym, ale i światowym, zaistniały w sieci. Do dyspozycji mieliśmy także spektakle teatralne online, wspomniane wcześniej koncerty czy muzealne wystawy.
Jak pandemia wpłynęła na branżę
Przede wszystkim nowa sytuacja pokazała, że trzeba być elastycznym w warunkach zmieniającej się rzeczywistości. Nowe dla wszystkich zasady funkcjonowania wywarły wpływ na sposób, w jakim komunikowały się marki. Wyzwaniem było podejście na nowo do kampanii w social media (i nie tylko). Nowe komunikaty były budowane pod hasłem #zostańwdomu / #stayathome
Marki starały się także skupiać odbiorców na swoich profilach, organizując aktywności online, takie jak na przykład koncerty. Nie zabrakło także treści, w których była mowa o wspieraniu służb medycznych, branży gastronomicznej czy innych potrzebujących.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 roku
Wzrost znaczenia social commerce:
Wprowadzenie Instagram Shop i innych platform social commerce sprawia, że skraca się ścieżka zakupowa konsumenta w sieci, a zakupy stają się wygodniejsze i jeszcze bardziej w zasięgu ręki.
Social media overload:
Warunki społecznej izolacji sprawiają, że więcej korzystamy z mediów społecznościowych. To może prowadzić do przeładowania informacjami. W związku z tym warto zadbać o wyróżniające się treści, które nie tylko będą charakterystyczne, ale i będą zapadały w pamięć już po pierwszym kontakcie z odbiorcą.
Sprostanie warunkom nowej normalności:
Na lockdown każdemu z nas trudno było się przygotować. Praktycznie z dnia na dzień zostaliśmy w domach, a okres ten cały czas się wydłużał. Nowa pandemiczna rzeczywistość, społeczna izolacja, zagrożenie zakażeniami, a także wpływ fake newsów i ogrom informacji na temat COVID-19 w internecie nie są dla nas obojętne. Mogą przyczyniać się do zwiększonego stresu, zaburzeń lękowych, a nawet depresji. Natomiast przyszły rok może stanąć pod znakiem oswajania nowej rzeczywistości, w której pandemia będzie wyciszona, a każdy z nas będzie próbował odnaleźć się w nowym postcovidowym świecie.
Na kolejnych podstronach wypowiedzi przedstawicieli agencji Insignia, Performics, Labcon i Personal PR, a także Socialpress.pl i Akademii Leona Koźmińskiego
1 2
Dołącz do dyskusji: Media społecznościowe: wydarzenia i trendy w 2020 roku, prognozy na 2021